«Διαιρώντας τους ψηφοφόρους μέσω του πολιτικού
συστήματος των κομμάτων, μπορούμε να τους κάνουμε
να σπαταλούν την ενέργειά τους σε θέματα άνευ σημασίας»
USA Banker’s Magazine, August 25,1924
Ένα δένδρο αναπτύσσεται από τη ρίζα προς τα πάνω.
Η κοινωνία μας φαίνεται να έχει δομηθεί ανάποδα.
Και ο μετασχηματισμός της επιχειρείται, επίσης, ανάποδα.
Χτίσαμε την κοινωνία μας και επιχειρούμε να τη μετασχηματίσουμε όπως αν επιχειρούσαμε να χτίσουμε ένα κτίσμα από πάνω προς τα κάτω, ή να υποχρεώσουμε ένα δένδρο πρώτα να βγάλει κλαδιά μετά κορμό και στο τέλος ρίζα.
Βάλαμε στην κοινωνία μας ρυθμίσεις – εντολές: ου κλέψεις, ου φονεύσεις, ου ψευδομαρτυρήσεις,… αλλά τα μέλη της συνέχισαν να κλέβουν, να φονεύουν, να ψευδομαρτυρούν … και πολλά άλλα ακόμα.
Γι αυτό αυγατίσαμε τις ρυθμίσεις – εντολές, από δέκα γίνανε εκατό, μετά χίλιες και σήμερα ουκ έστιν τέλος.
Κι όσο αυξάνονταν οι ρυθμίσεις, οι νόμοι, οι κανόνες, οι συμβάσεις, τόσο αυξάνονταν κι αυτοί που τις παρέβαιναν και οι τρόποι που το κάνανε αυτό.
Ευελπιστούσαμε ότι τα κλαδιά της κοινωνικής ευημερίας και ανάπτυξης που φτιάχναμε θα αποκτούσαν κορμό και ρίζες και το δένδρο της ζωής της κοινωνίας που φαντασιωνόμασταν θα έβγαζε φύλλα, ανθούς και καρπούς.
Θα εξασθενούσε η εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο και ο άνθρωπος θα μπορούσε να αναπτυχθεί ως άνθρωπος, ως ον θρώσκον το όμμα άνω.
Αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Όσο αυξάνονται τα σώματα τήρησης των ρυθμίσεων-εντολών, δικαστικά-δικηγορικά και αστυνομικά, τόσο απομακρύνεται η κοινωνική ευημερία και προκοπή.
Οι ρυθμίσεις-εντολές όχι μόνον δεν εξάλειψαν τα προβλήματα αλλά τα μονιμοποίησαν και τα πολλαπλασίασαν, διαιωνίζοντας έτσι και πολλαπλασιάζοντας και τις ίδιες.
Σε διεθνές επίπεδο, όσο αυξάνονται οι διεθνείς διασκέψεις, οι χάρτες δικαιωμάτων, οι διεθνείς οργανώσεις προστασίας τους, οι διαβουλεύσεις για την εξάλειψη της φτώχειας, της πείνας, της εκμετάλλευσης, τόσο ο κόσμος πισωγυρίζει.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς
- ότι πληθυσμοί ολόκληροι πένονται ή ακόμη και πεθαίνουν από πείνα γιατί κάποιοι στη Γουώλ Στρειτ τζογάρουν στα τρόφιμα,
- ότι κάποιοι πατούν κουμπιά εκ του ασφαλούς και κάποιοι άλλοι μίλια μακριά γίνονται παρανάλωμα πυρός κι αυτοί που το εντέλλουν κι αυτοί που το εκτελούν αυτό δεν θεωρούνται κατά συρροήν δολοφόνοι, αλλά ηγέτες οι πρώτοι και ήρωες οι δεύτεροι,
- ότι οι αγορές που τις φτιάξαμε για να μας υπηρετούν, τις υπηρετούμε σήμερα εμείς κι αυτό κρίνεται φυσιολογικό.
Γενικότερα θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι εγκλωβιστήκαμε στα δημιουργήματά μας, ο Φρανκενστάιν έχει πάρει σάρκα και οστά.
Είναι ως τα κλαδιά που φτιάξαμε να κύρτωσαν και να μας εγκλώβισαν, να έγιναν το κλουβί μέσα στο οποίο αιχμαλωτιστήκαμε.
Αυτήν την κοινωνική κατάσταση πολλοί ευαγγελίζονται σήμερα να τη μετασχηματίσουν φτιάχνοντας νέα κλαδιά, νέες ρυθμίσεις – εντολές και ευελπιστούν ότι αυτά θα επιτύχουν εκεί που απέτυχαν τα παλιά: ότι θα ξεπροβάλει απ’ αυτά το δένδρο της ζωής της κοινωνίας, θα εκβάλει από τα κλαδιά κορμός κι απ’ αυτόν ρίζες.
Ο άνθρωπος έχει δυνάμεις , μαγικές δυνάμεις θα ‘λεγε κανείς, αφού μπορεί και υπάρχει σ΄ έναν τόσο παράλογο, τόσο αντεστραμμένο κόσμο.
Πόσα θα μπορούσαμε να καταφέρουμε αν αξιοποιούσαμε τις δυνάμεις μας αυτές για να ορθοποδήσουμε ως άν-θρ-ωποι.
Αν ξεκινούσαμε από τις ρίζες της κοινωνικής ευημερίας και ανάπτυξης.
Αν εμείς οι άνθρωποι βάζαμε ως προτεραιότητα την προσωπική ανάπτυξη του καθενός μας, μια τέτοια ανάπτυξη δεν θα συνεπαγόταν την προσωπική ανάπτυξη και των άλλων;
Μια ανεπτυγμένη κοινωνία θα είχε ανάγκη από ρυθμίσεις-εντολές, να της λένε τι να κάνει και τι να μην κάνει;
Αντ’ αυτής εστιάσαμε στο υποκατάστατό της, αντί για την εσωτερική ανάπτυξη του ανθρώπου εναποθέσαμε τις ελπίδες μας στη συνεχή ανάπτυξη της τεχνολογίας.
Σ’ αυτήν προσβλέπουν αρκετοί ως το μέσον για τη λύση των κοινωνικών προβλημάτων.
Παραβλέπουν ότι αυτό δεν έχει διαφανεί με τη μέχρι τώρα ανάπτυξή της.
Αποτέλεσμα ανταγωνισμού ατόμων, ομάδων και κρατών η τεχνολογία, όπως όλα δείχνουν, οδηγεί τον άνθρωπο νομοτελειακά αντί για τη χειραφέτησή του στη χειραγώγησή του.
Αντί για μέσο στην υπηρεσία της ευημερίας, αυτογνωσίας και εξέλιξης του ανθρώπου που ευαγγελίζονταν αρκετοί, αποδείχθηκε μέσον εξουσιασμού του.
Αντί για την απελευθέρωση του χρόνου του ανθρώπου, την απαλλαγή του από την εξαρτημένη μονοδιάστατη μηχανιστική δουλειά-δουλεία και την αναβάθμιση της ζωής του, οδήγησε στην εντατικοποίηση της εργασίας για μερικούς, στην ανεργία τους λοιπούς και μάλλον αναμένεται περαιτέρω υποβάθμιση της ζωής ανθρώπου με τη διαφαινόμενη υβριδοποίησή του με τις μηχανές.
Κι αυτό το κλαδί εγκλώβισε τον άνθρωπο.
Κι αυτός ο μηχανισμός που έφτιαξε για να τον υπηρετεί τον καταδυνάστευσε.
Ο άνθρωπος έχασε σε μεγάλο βαθμό την αυτονομία του.
Έγινε εξαρτημένος από τον υπηρέτη του.
«Αν σβήσει το ηλεκτρικό μας θα σβήσει και ο πολιτισμός μας» όπως παραστατικά είναι γραμμένο στους τοίχους των Εξαρχείων.
Μήπως όσοι για την ώρα δεν αντιμετωπίζουμε άμεσα πρόβλημα επιβίωσης, αντί να καταγινόμαστε να φτιάχνουμε νέα κλαδιά στον αέρα, να ξελαμπικάρουμε τα παλιά, να δοκιμάζαμε να τα ξαναδούμε όλα από την αρχή, ξεκινώντας από μας τους ίδιους;
