Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
«Είναι φρικτή και επικίνδυνη αλαζονεία να πιστεύεις, ότι μόνο εσύ έχεις δίκιο, ότι έχεις ένα μαγικό μάτι, που βλέπει την αλήθεια»
I. Berlin
Πριν δώδεκα χρόνια, ένας εκ των θεωρητικών του εκσυγχρονισμού της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, ο Λ. Τσούκαλης, σύμβουλος και φίλος του Σημίτη έγραφε σε άρθρο του στην…καθημερινή (βλέπε Καθημερινή 19.3.2000):« Οι ανοιχτές οικονομίες χρειάζονται και ανοιχτά μυαλά για να λειτουργήσουν…. Αν πράγματι υπάρχουν δύο Ελλάδες, πιστεύω ότι η βασική διαφορά βρίσκεται….Στην Ελλάδα που μοχθεί, που πιστεύει στην αξιοκρατία και τον υγιή ανταγωνισμό, στην Ελλάδα που θέλει τα παράθυρά της ανοικτά στον έξω κόσμο. Και στην απέναντι πλευρά, υπάρχει η Ελλάδα των κλειστών συνόρων, η Ελλάδα του πελατειακού συστήματος και των προνομίων, η Ελλάδα εκείνη που φοβάται το καινούργιο, το ξένο και το διαφορετικό, η Ελλάδα που παράγει συνωμοτικές θεωρίες και κατέχεται μονίμως από το σύνδρομο του πολιορκημένου….στην πρώτη Ελλάδα ανήκουν εκείνοι που αγωνίζονται και μοχθούν. Στην άλλη Ελλάδα βρίσκονται οι μάγκες, οι πονηροί και οι καπάτσοι, αυτοί που εξαγοράζουν και εξαγοράζονται καθώς και εκείνοι που μέσω της πολιτικής και κομματικής αφοσίωσης αναζητούν το όχημα για τη δική τους κοινωνική και οικονομική ανέλιξη.»
Στην πολιτική υπάρχει ο όρος «Αποτελεσματική Αλήθεια» και η σημερινή πραγματικότητα απέδειξε ποιοι είναι πράγματι εκείνοι που μόχθησαν, αγωνίστηκαν και βρέθηκαν στο περιθώριο και ποιοι είναι οι αληθινοί μάγκες και καπάτσοι που δίχως κόπο ξαναβρέθηκαν σε ακόμα καλύτερη θέση. Στη χώρα μας ισχύει αυτό που είχε διαπιστώσει ο Μέλβιλ Ντάλτον, (διευθυντικό στέλεχος σε δύο μεγάλες εταιρείες στις ΗΠΑ) την δεκαετία του 50, πως, « ο μεγαλύτερος αριθμός των ανώτερων διευθυντικών στελεχών(στο δημόσιο ακόμα περισσότερο), ήταν μέλη λεσχών συγκεκριμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ομίλων και αυτό ήταν που μέτρησε στην πρόσληψή τους. Το γεγονός ότι ήταν οι δικοί μας άνθρωποι και τα δικά μας παιδιά». ( βλέπε Melvill Dalton: Men Whi Manage-Fusions of Feeling and Theory in Administration, London, John Wiley & Sons, 1959).
Σε αντίθεση με τον θεωρητικό της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, ο αντίστοιχος θεωρητικός της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας (SPD) P.Glotz, εν όψει της επερχόμενης κρίσης, της λεγόμενης Νέας Οικονομίας, έγραφε την ίδια περίοδοι: «στο μέλλον, και ανεξάρτητα από τη θέλησή τους, κάποιοι έτσι κι αλλιώς θα παραμείνουν απ έξω και είναι φυσιολογικό, νόμιμο και μάλιστα απαραίτητο, αυτή η μειονότητα να δημιουργήσει ένα νέο δικό της κόσμο με άλλες αξίες και άλλους κανόνες, κόντρα στο αναδυόμενο “κοινωνικό ψύχος” της ψηφιακής κοινωνίας, όπου το Laudatio temporisacti(υμνολογία του παρελθόντος) είναι η φυσιολογική αντίδραση. Είναι λάθος, στη μειονότητα αυτή, να αποδοθούν μόνο αρνητικά χαρακτηριστικά τροχοπέδης στην εξέλιξη και αν κάποια στιγμή κάτι δεν πάει και τόσο καλά με την ψηφιακή κοινωνία, όπως αυτή σχεδιάσθηκε, να καταλογισθεί στην ομάδα αυτή και η ευθύνη της αποτυχίας.» Δυστυχώς, στη χώρα μας, άρχισε ήδη να συμβαίνει αυτό που φοβόταν ο κος Glotz . Οσοι είναι αποκλεισμένοι από το «πανηγύρι της μοιρασιάς της πίτας» και δεν υπομένουν με καρτερικότητα το «πεπρωμένο τους», με αρκετά μεγάλη ευκολία και επιπολαιότητα, χαρακτηρίζονται από τους βολεμένους αντιδραστικοί και αναχρονιστές. Οι βολεμένοι, συνήθως έχουν «κοντή μνήμη». Εχω δει πρώην απέλπιδες αποκλεισμένους, που τώρα είναι βολεμένοι, να μιλούν με αισιοδοξία για το μέλλον και με περιφρόνηση για τους «μίζερους» και αντιδραστικούς αποκλεισμένους.
Η πιθανότητα, στο άμεσο μέλλον, να προστρέξουν προς αυτή τη μειονότητα του ενός τρίτου, όλοι αυτοί που θα νιώσουν ότι εξαπατήθηκαν από τις υποσχέσεις και επένδυσαν σε λανθασμένες προσδοκίες είναι μεγάλη. Ολοι εκείνοι που με ευκολία θεωρούν, ότι αυτή η μειονότητα αποτελείται από ανίκανους, τεμπέληδες, ηλίθιους και αντιδραστικούς, θα εκπλαγούν μετά τα αποτελέσματα των εκλογών και το χειρότερο, θα επιρρίψουν πάλι την ευθύνη στα πραγματικά θύματα της κρίσης γιατί η αλαζονεία τους και η ελιτίστικη αντίληψή τους δεν τους επιτρέπει να δουν την αλήθεια κατάματα. Εδώ, όπως έλεγε Ρ. Bourdieu σε μια συνέντευξή του στα Νέα, ισχύει
«ο ρατσισμός της Ευφυϊας & της μαγκιάς. Αυτοί που κυριαρχούν είναι οι κοσμοπολίτες, οι πολύγλωσσοι και πολυπολιτισμικοί (σε αντίθεση με τους τοπικούς, εθνικούς, ή επαρχιακούς). Εδώ, η κοινωνιοδικία παίρνει τη μορφή ενός ρατσισμού της ευφυϊας. Οι φτωχοί δεν είναι φτωχοί όπως τον 19ο αιώνα, επειδή δεν αποταμίευαν, δεν ήταν εγκρατείς ή ήταν σπάταλοι, κ.λ.π., σε αντίθεση με τους φτωχούς που το αξίζουν, αλλά επειδή είναι ηλίθιοι, διανοητικά ανίκανοι, βλάκες. Με λίγα λόγια, δεν έχουν παρά αυτό που τους αξίζει ως προς τη μόρφωσή τους.»
Σ’ αυτήν την ελιτίστικη ομάδα των σύγχρονων «πεφωτισμένων ειδημόνων», που επικαλούνται το αλάθητο της σκέψης τους, έχει προσχωρήσει η συντριπτική πλειονότητα της λεγόμενης ελληνικής διανόησης και των μοδάτων στελεχών των ΜΜΕ της αποπολιτικοποίησης και της προπαγάνδας. Προσπαθούν να μας πείσουν πως η κοινωνία μας είναι μια παραδεισένια κοινωνία ίσων ευκαιριών δίχως ομάδες συμφερόντων και πως το συμφέρον μας είναι ταυτόσημο με το δικό τους.
Δεσμώτες της υπερειδίκευσης και της άγνοιας της ημιμάθειάς τους, αδύναμοι να συλλάβουν ή έστω να ψηλαφίσουν αυτά που βιώνει η μέση ελληνική οικογένεια, προσπαθούν ματαίως να μας πείσουν πως το μνημόνιο είναι η μοναδική λύση για το καλό όλων μας.. Επιμένουν σε αποτυχημένα μοντέλα, παρότι βλέπουν πως όλες οι προσπάθειες κατά το παρελθόν, να διακρίνουμε κυκλικές πορείες, εξελίξεις και κατανοητά πρότυπα και μοντέλα αλλαγών , κατέληξαν σε αποτυχία.
