Γράφει ο Χρήστος Πέτκος – Δικηγόρος.
16 ερωτήσεις – απαντήσεις που σας ενδιαφέρουν για το νέο νόμο 4161/2013 (υπερχρεωμένα νοικοκυριά)
1) Πώς μπορεί ο δανειολήπτης με την κατάθεση της αίτησης.... και ζητώντας προσωρινή να προκαταλάβει την απόφαση?
Θα πρέπει να προτείνεται με την αίτηση ρεαλιστικό πλάνο αποπληρωμής το οποίο ο οφειλέτης οφείλει να το τηρήσει (πλαίσιο 5 ετίας).Αν δεν το τηρήσει εώς το 2μηνο της επικύρωσης δεν τίθεται θέμα έκπτωσης από τη ρύθμιση.Σύμφωνα με το αρθ 4 πργ 3 ν. 4161/2013 υποχρεούται απο την κατάθεση της αίτησης να καταβαλει το ποσό που θα οριστεί μετά απο συμφωνία με την προσωρινή απόφαση (πρόβλημα να ζοριστεί να βρεί τα υπόλοιπα χρήματα, για να καλύψει το ποσό) ώστε οι καταβολές να πάνε στο πρόσθετο χρονο που θα σας δοθεί( όσο το δυνατόν ποιο πίσω).
2) Τι γίνεται σε περίπτωση που οι πραγματοποιηθείσες καταβολές στους πιστωτές υπολείπονται αυτών που ορίζονται με την οριστική απόφαση του δικαστηρίου?
Όπως έχει η κατάσταση σήμερα στην δικαστηριακή πρακτική το ειρηνοδικείο Ν.Ιωνίας δίνει δικάσιμο για το 2023,συνεπώς ορίζονται καταβολές για 3 εώς 5 έτη, δηλαδή από σήμερα 2013 εώς το 2016 ή το 2018.Σύμφωνα με το αρθ 9 πργ 4 ο δανειολήπτης θα πρέπει να προσέχει μην τη πατήσει στο ποσό της δόσης, να μην αιφνιδιαστεί, καλό να πληρώνει, να έχει κατοχυρώσει τη διαδικασία, να κάνει καταβολές ελευθέρως ως προς το ύψος, κατά την κρίση του να προβαίνει.Αν δεν μπορεί να ανταπεξέλθει να καταθέσει Έφεση (προς το Μον Πρωτ) για μείωση και άλλο της δόσης και μαζί ασφαλιστικά μέτρα ισχυριζόμενος ότι θα ευδοκιμήσει η αίτησή του.
3) Τί γίνεται με τι εκκρεμείς αιτήσεις που κατατέθηκαν με το προγενέστερο ν. 3869/2010 ?
Ισχύει το αρθ 10 ν 4161/2013 : πρέπει να ενημερωθει ο δανειολήπτης οτι ο χρόνος τρέχει και να καταβάλει το ποσό αυτό στο οποίο πιστεύει ότι θα ανταποκριθεί. Ενδεχόμενα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει: α) για να μην αιφνιδιαστεί με το αρθ 9 πργ 4 με το οποίο θα του ζητηθεί (αν δεν έχει συμπληρωθεί το οριζόμενο ποσό) να το εξοφλήσει εντόκως σε ένα μόλις χρόνο.Αν έχει προσωρινή ισχύει με ή χωρίς καταβολές β) να ζητήσει μεταρρύθμιση απόφασης με 748 Κπολδ (ενσωματώνει καταβολές) , αίτημα προσωρινής διαταγής για εκκρεμείς αιτήσεις και να συμψηφιζει με 1 πργ 1 4161/2013 (νέο για εκκρεμείς αιτήσεις). Προσοχή : οι καταβολές προσμετρώνται, αμβλύνουν το πρόβλημα στο μέλλον.
4) Τί μπορώ να κάνω σε περίπτωση που έχω ξεχάσει πιστωτή να τον εντάξω στο σχέδιο διευθέτησης ?
Εώς τώρα: λόγου χάριν στο Eιρ Χαλκιδας, στο Ειρ Θες/κης, όποιος δανειολήπτης ξέχναγε πιστωτές απορρίπτονταν η αίτησή του.
Τώρα: σύμφωνα με το αρθ 8 πργ 1 ν 4161/2013 μπορεί να ασκήσει ο πιστωτής κύρια παρέμβαση, άλλως δανειολήπτης να δηλωσει ναι το παρέλειψα, το ξέχασα – παρακαλώ το Ειρην. να εκδώσει μη οριστική απόφαση όπου καλώ τον πιστωτή.
5) Αν δεν έχει γίνει εμπρόθεσμη κλήτευση, ποιές οι συνέπειες?
Σύμφωνα με το αρθ 5 πργ 1 ν 4161/2013 που ορίζει την προδικασία: Η επίδοση του δανειολήπτη προς τους πιστωτές πρέπει εντός 15 ημ και με την επίδοση ξεκινά η προθεσμία των 30 ημ που έχουν οι πιστωτές να απαντήσουν (πχ αν η επίδοση γίνει την 18ημ η προθεσμία των 30ημ θα ξεκινήσει μετά την επίδοση).Οι δανειστες έχουν την προθεσμία των 30 ημ. Η ημερομηνία της 1ης συζήτησης (για προσωρινή απόφαση) συρρικνώνεται σε βάρος του δανειολήπτη,οι ημέρες για απόφαση λιγότερες (χρονικά δεν επιμηκύνεται το 2μηνο).Δεν υπάρχει στους δανειστές κάποια δυνατότητα να αξιοποιήσουν την καθυστερημένη επίδοση. ( πχ να προτείνουν ακυρότητατα, να ζητήσουν να απορριφθεί η αίτηση).
6) Υπάρχει δυνατότητα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς, πρακτικά?
Σύμφωνα με το αρθ 7 ν 4161/2013 υπάρχει δυνατότητα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς, διαδικασία: Κατάθεση προτάσεων στο φάκελο δικογραφίας, οπότε τίθεται προθεσμία προ 5 ημερών όλοι οι συμβαλόμενοι, όλοι οι πιστωτές θα πρέπει να είναι παρόντες ενώπιον του Ειρηνοδίκη, είτε συμψηφισμός είτε διαφωνία στην ημερομηνία της επικύρωσης, οι μισοί από τους πιστωτές συμφωνούν, οι άλλοι διαφωνούν (θέλει να συμφωνεί το 51% των πιστωτών, η πλειοψηφία), Ο Ειρηνοδίκης αν κρίνει ότι υπάρχει καταχρηστική άσκηση από τους πιστωτές να απορρίψει τις ενστάσεις των και να υποκαταστήσει σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας την έλλειψη συγκατάθεσης των πιστωτών που αντιτίθενται καταχρηστικά στο συμβιβασμό. Ο Δικαστικός συμβιβασμός ενθαρρύνει την επικοινωνία των διαδίκων τώρα με το νέο νόμο ίσως καλύτερο οτι μετράει ο χρόνος απο την αρχή, στην πράξη να οδηγήσει σε συμβιβασμό.
7) Θεσμοθετεί ο νέος νόμος 4161/2013 την αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων κατά του δανειολήπτη?
Σύμφωνα με το αρθ 6 του ν 4161/2013 γίνεται ένα σημαντικό βήμα συγκεκριμένα:
Στο αρθ 6 πργ 1: Μετά τη συζήτηση ενώπιον του Ειρηνοδίκη κατά την ημέρα επικύρωσης ο οφειλέτης ή κάθε άλλος που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων την αναστολή της εκτελεστικής διαδικασίας κατά του οφειλέτη.
Στο αρθ 6 πργ 5 : Αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να ζητηθεί και μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης, εφόσον έχει ασκηθεί εμπρόθεσμα έφεση από τον οφειλέτη. Η αναστολή χορηγείται εάν πιθανολογείται ότι από την εκτέλεση θα προκληθεί ουσιώδης βλάβη στα συμφέροντα του αιτούντος και ότι θα ευδοκιμήσει η αίτηση. Η χορήγηση της αναστολής επάγεται αυτοδικαίως την απαγόρευση διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
8) Αν η αίτηση του δανειολήπτη περιλαμβάνει μη επαρκή αιτιολόγηση των πραγμάτων,μπορεί να επιτευχθεί προσωρινή ρύθμιση από το Ειρηνοδικείο?
Η νομική φύση μιας απαίτησης δεν αλλάζει, η νομική κατάσταση δεν αλλάζει (δεν μπορεί από αστικό χρέος να μετατραπεί σε δικονομικό χρέος).Σύμφωνα με το αρθ 781 Κπολδ μπορώ να ζητήσω προσωρινή ρύθμιση και μαζί και αυτόχρεος να καταβάλω στο ταμείο παρακαταθηκών κ δανείων και να μείνει έτσι ως έχει και να μην γίνει καθολικός διάδοχος το Δημόσιο.
9) Αν έχω καταθέσει αίτηση με το ν 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη) και δεν έχω πάρει δικάσιμο,τι κάνω?
Υπολογίστε ότι η αίτηση θα εξεταστεί με τη νέα διαδικασία του ν 4161/2013, θα πρέπει εφ΄όσον δεν έχει οριστεί δικάσιμος να ζητήσετε από τη γραμματεία του δικαστηρίου δικάσιμο με τη νέα διαδικασία.Αν παραιτηθείτε από την αίτηση για να καταθέσετε νέα θα πρέπει να πληρώσετε πάλι.
10) Με τον εγγυητή του δανείου,τι γίνεται?Τον καλύπτει η αίτηση του πρωτοφειλέτη?
Ο Εγγυητής αν έχει υποβάλει ξεχωριστή αίτηση δική του ενώπιον του δικαστηρίου δεν είναι υποχρεωμένος να τη συμψηφίσει με αυτήν του οφειλέτη.Ο Οφειλέτης δεν είναι υποχρεωμένος να επιδώσει την αίτηση και στον εγγυητή,προκειμένου οι πιστωτές να πληροφορηθούν τα στοιχεία του εγγυητή.Σύμφωνα με το αρθ 12 ν 4161/2013 ισχύει η ρύθμιση μόνο για πρωτοφειλέτη όχι για τον εγγυητή.Κατά το ελλείπον αναζητάω συμπλήρωμα απο τον εγγυητή, αν ο εγγυητής θέλει μείωση ή διαγραφή οφειλής θα πρέπει να ζητήσει την υπαγωγή του στη ρύθμιση.Σε περίπτωση που προκύπτει δικονομική βλάβη παραγγέλεται να παρασταθεί ο εγγυητής, με την παρουσία του θεραπεύεται η έλλειψη γνώσης του εγγυητή.
11) Στην εκούσια δικαιοδοσία υπάρχει παρέκταση αρμοδιότητας?
α) Στην εκούσια δικαιοδοσία αρθ 740Κπολδ επόμ. παρέκταση αρμοδιότητας δεν υπάρχει β) Η εκούσια δικαιοδοσία ρυθμίζει τη προσωρινή μου κατάσταση (δεν ρυθμίζει το χρέος).
12) Αν καταθέσει ο δανειολήπτης εκπρόθεσμη αίτηση?
Στην εκπρόθεσμη αίτηση να καταβάλει αυτό που νομίσει ότι θα του βγάλει (αν μηδενικό εισόδημα, μηδενικές καταβολές), αν άνεργος (αδυναμία, μηδέν καταβολές).
Σύμφωνα με το ν 4161/2013 αρθ 8 πργ 5: “Σε περιπτώσεις που εξαιτίας εξαιρετικών περιστάσεων, όπως χρόνια ανεργία χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών του οφειλέτη ή άλλων λόγων ίδιας τουλάχιστον βαρύτητας, προσδιορίζονται με την απόφαση μηνιαίες καταβολές μικρού ύψους ή και μηδενικές, το δικαστήριο μπορεί με την ίδια απόφαση να ορίσει, όχι νωρίτερα από πέντε μήνες, νέα δικάσιμο για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών”.
13) Πότε μπορεί ο δανειολήπτης να καταθέσει αίτηση προσωρινής διαταγής?
Ο δανειολήπτης με την κατάθεση της αίτησης, εντός 2 μηνών ορίζεται ημέρα συζήτησης της αίτησης, τότε μπορεί να καταθέσει και αίτημα προσωρινής διαταγής σύμφωνα με το αρθ 6 πργ 1 ν 4161/2013 ή σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας να καταθέσει αίτημα προσωρινής διαταγής με 781 Κπολδ.
14) Μπορεί ο οφειλέτης να εξαιρέσει και να σώσει από τη ρευστοποίηση την ιδιόκτητη κύρια κατοικία του;
Ναι, σύμφωνα με το αρθ 9 πργ 2 ν 4161/2013, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει σε εμβαδόν το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά πενήντα τοις εκατό. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να αναλάβει την εξυπηρέτηση χρέους που αντιστοιχεί μέχρι και στο ογδόντα τοις εκατό (80%) της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου της κύριας κατοικίας.
Η περίοδος πάντως αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα είκοσι έτη, εκτός αν η διάρκεια των συμβάσεων δυνάμει των οποίων χορηγήθηκαν πιστώσεις στον οφειλέτη ήταν μεγαλύτερη των είκοσι ετών, οπότε ο Ειρηνοδίκης δύναται να προσδιορίσει μεγαλύτερη διάρκεια, η οποία πάντως δεν υπερβαίνει τα τριάντα πέντε έτη. Αν δεν τηρήσει την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους (εμφανίσει καθυστέρηση πληρωμής τεσσάρων τουλάχιστον μηνιαίων δόσεων), προχωρούν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμός του ακινήτου). Όταν ο οφειλέτης κατοικεί ή διαμένει σε ξένο ακίνητο και ο σύζυγός αυτού δεν διαθέτει ακίνητο με χρήση κατοικίας, τότε δίνεται η δυνατότητα να εξαιρεθεί της ρευστοποίησης και το μοναδικό ακίνητο του οφειλέτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία. Η προστασία του ακινήτου, σύμφωνα με τα προηγούμενα, ισχύει και εφόσον ο οφειλέτης έχει την επικαρπία ή ψιλή κυριότητα ή ιδανικό μερίδιο επί αυτών.
15) Η καταβολή του 10% του ποσού του ενήμερου δανείου,τι σημαίνει στην πράξη?Αφορά όλα τα δάνεια?
Το 10% της ενήμερης δόσης στο πλαίσιο της οφειλής σε απλό τοκοχρεολυτικό (στεγαστικό) δάνειο,ποσό όχι μικρότερο των 40 Ευρώ. Στα δάνεια του Ταμείου Παρακαταθηκών μηνιαία δόση 1/6 δόσης.Αντίθετα σε αλληλόχρεο λογαριασμό, σε ανοικτό δάνειο σοβαρό ζήτημα, διότι οι καταβολές έχουν χάσει την αυτοτέλεια τους (δεν υπολογίζεται το 10%) ελάχιστη καταβολη – μικρό ποσό.
Όλα τα άλλα δάνεια εξόφληση οφειλής, ο νόμος αναφέρεται σε τακτικές υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί.
Χρήσιμο να γνωρίζετε: ότι οι βεβαιωμένες οφειλές δεν δεσμεύουν τον δικαστή. Το 10% νομοθετήθηκε για να συμβάλει στη κάλυψη των αναγκών (της ρευστότητας) των τραπεζών ( να υπάρχει τακτικη ροή χρήματος από τον οφειλέτη).
16) Από πότε ισχύουν οι νέες διατάξεις?
Σύμφωνα με τα αρ 19 πργ 2 και αρθ 22 ν. 4161/2013 όλες οι νέες διαταξεις τίθενται σε ισχύ από την έναρξη του νόμου (ΦΕΚ Τεύχος Α/143/ 14-06-2013).
