Σε δύο χρόνια περίπου, όπως εκτιμούν παράγοντες του υπουργείου Δικαιοσύνης, θα αρχίσει η εφαρμογή του ευεργετικού μέτρου της αποφυλάκισης κρατουμένων (υποδίκων και καταδίκων) με τη χρήση ηλεκτρονικού βραχιολιού, παρά το γεγονός... ότι το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργού Δικαιοσύνης Χαράλαμπου Αθανασίου ψηφίστηκε σήμερα από την Ολομέλεια της Βουλής.
Και θα αρχίσει μετά από δύο χρόνια η εφαρμογή του, καθώς απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα καθορίζει την όλη διαδικασία χορήγησης τους, τις προδιαγραφές, τα τεχνικά χαρακτηριστικά που θα έχουν τα βραχιολάκια, κ.λπ.
Στη συνέχεια θα προκηρυχθεί δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός, κατά τον οποίο θα ανακηρυχθεί ο προμηθευτής. Η τιμή του κάθε βραχιολίου κυμαίνεται σήμερα από τα 1.500 έως 2.500 ευρώ και θα επιβαρύνει τον κατηγορούμενο, εκτός εάν κριθεί με ειδική αιτιολογία, ότι στερείται της οικονομικής δυνατότητας να καταβάλει το επίμαχο ποσό, οπότε και αναλαμβάνει το δημόσιο το κόστος.
Ο νέος νόμος που βρίσκεται στο δρόμο για το Εθνικό Τυπογραφείο, καταλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις εκείνων που έχουν καταδικαστεί σε ποινή στερητική της ελευθερίας ή είναι υπόδικοι. Επίσης, καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις όσων δικαιούνται να λάβουν άδεια.
Χρήση του ευεργετικού μέτρου μπορούν να κάνουν, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, όλοι οι καταδικασθέντες ή οι προφυλακισμένοι ανεξάρτητα εάν οι ποινές που τους έχουν επιβληθεί είναι σε βαθμό πλημμελήματος (φυλάκιση έως 5 χρόνια) ή κακουργήματος (ποινή πάνω από 5 χρόνια).
Πάντως, διευκρινίζεται ότι τον πρώτο και τελευταίο λόγο για χρήση του επίμαχου ευεργετικού μέτρου έχει το αρμόδιο Δικαστικό Συμβούλιο για τις περιπτώσεις των καταδικασθέντων και ο ανακριτής για τις περιπτώσεις των προφυλακισμένων. Η κάθε αίτηση που υποβάλετε για βραχιολάκι θα εξετάζεται από τους δικαστές κατά περίπτωση, ανάλογα με το άτομο και σε συνάρτηση με τη βαρύτητα του αδικήματος που έχει διαπράξει ή του αποδίδεται (το τελευταίο για τις περιπτώσεις των προφυλακίσεων).
Ποιους καταλαμβάνει
Κατηγορηματικά το νέο μέτρο δεν καταλαμβάνει όσους έχουν καταδικαστεί για το έγκλημα της εσχάτης προδοσίας, όπως και όσους έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή σε τρομοκρατική ή εγκληματική οργάνωση, για ανθρωποκτονίες, παραβάσεις της γενετήσιας ελευθερίας (βιασμοί, κ.λπ.) και για διακίνηση ναρκωτικών ουσιών.
Αναλυτικότερα, όσοι καταδικάσθηκαν σε ποινή στερητική της ελευθερίας, μπορούν, κατόπιν αιτήσεώς τους, να απολυθούν υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, εφ όσον έχουν εκτίσει για πρόσκαιρη κάθειρξη, τα 2/5 της ποινής τους και για ισόβια κάθειρξη, τουλάχιστον 14 έτη.
Στην περίπτωση που συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές, ο κατάδικος θα πρέπει να έχει εκτίσει το άθροισμα των τμημάτων των ποινών του. Σε κάθε περίπτωση όμως ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί, εάν έχει εκτίσει 17 έτη, ακόμη και στις περιπτώσεις που το άθροισμα των ποινών υπερβαίνει το όριο αυτό.
Στην περίπτωση της πρόσκαιρης κάθειρξης ο κατάδικος θα πρέπει να έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα για χρονικό διάστημα ίσο με το 1/5 της ποινής που του επιβλήθηκε, ενώ στην περίπτωση της ισόβιας κάθειρξης για χρονικό διάστημα ίσο με 12 έτη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί, εάν έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα 14 έτη
Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο το βραχιολάκι δίνει την δυνατότητα στα παραβατικά άτομα, στα οποία έχουν επιβληθεί ποινές, μετά από αίτησή τους, να εκτίσουν το υπόλοιπο της κράτησής τους στον τόπο κατοικίας τους (καθεστώς κατ΄ οίκον περιορισμού) ή σε οποία άλλη κατοικία εκείνη επιλέξουν να διαμείνουν.
Βασική προϋπόθεση για να γίνει αυτό, είναι να τοποθετηθεί μόνιμα στο χέρι ή το πόδι των κρατουμένων οι οποίοι θέλουν να κάνουν χρήση του «ηλεκτρονικού ευεργετήματος», το ηλεκτρονικό βραχιολάκι το οποίο εμπεριέχει μικροτσίπ. Ο κρατούμενος φορώντας το βραχιολάκι είναι συνδεδεμένος σε 24ωρη βάση με ειδική συσκευή την οποία έχουν οι αρμόδιες κρατικές αρχές.
Όσοι φέρουν βραχιολάκι μπορούν να βρίσκονται προκαθορισμένες ώρες της ημέρας εκτός του τόπου του κατ’ οίκον περιορισμού του αποκλειστικά για λόγους εργασίας, εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης, συμμετοχής του σε εγκεκριμένο πρόγραμμα συντήρησης ή απεξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες ή αλκοόλ ή και εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που του έχουν επιβληθεί.
Η απόλυση του κρατουμένου μπορεί να ανακληθεί, όταν ο κατάδικος δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που του επιβλήθηκαν.
Σύμφωνα με το νέο νομοθέτημα για την χορήγηση της απόλυσης υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση αποφασίζει κατόπιν αιτήσεως του καταδίκου, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών του τόπου έκτισης της ποινής. Ο κατάδικος δεν κλητεύετε ούτε εμφανίζεται ενώπιον του Συμβουλίου, μπορεί όμως να υποβάλει έγγραφο υπόμνημα.
Σε περίπτωση που η αίτηση για απόλυση υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με «βραχιολάκι» δεν γίνει δεκτή, νέα αίτηση μπορεί να υποβληθεί μετά από τέσσερις μήνες.
Οι ανήλικοι μπορούν να απολυθούν με βραχιολάκι, εφ όσον έχουν εκτίσει το 1/3 της ποινής τους. Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται με έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας του καταστήματος κράτησης και έκθεση της υπηρεσίας επιμελητών ανηλίκων.
Η απόλυση υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση δεν μπορεί να χορηγηθεί, αν ο ανήλικος δεν έχει παραμείνει σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων για χρονικό διάστημα ίσο με το ένα πέμπτο της ποινής του.
Παράλληλα, όποιος με σκοπό να διαφύγει από την επιτήρηση των αρμοδίων αρχών: α) αφαιρεί, καταστρέφει, φθείρει ή με οποιοδήποτε τρόπο επεμβαίνει στη συσκευή ή στο σύστημα ηλεκτρονικής επιτήρησης, β) με οποιοδήποτε τρόπο αλλοιώνει τα συναφή με την επιτήρηση δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος, κατά το χρόνο που τελεί υπό ηλεκτρονική επιτήρηση, εκμεταλλευόμενος βλάβη ή μη ορθή λειτουργία της συσκευής ή του συστήματος ηλεκτρονικής επιτήρησης, διαφεύγει από την επιτήρηση των αρμοδίων αρχών.
Τέλος, όσοι καταδικάσθηκαν για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών, σε ποινή ισόβιας κάθειρξης, μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, εφόσον έχουν εκτίσει τουλάχιστον 17 έτη.
Γενικός γραμματέας του υπ. Δικαιοσύνης: Ππολλαπλά οφέλη σε διαφορετικά επίπεδα
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Νικόλας Κανελλόπουλος, με αφορμή τη ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου για τα βραχιολάκια, δήλωσε στο ΘΕΜΑ:
«Αξιοποιώντας τις εξελίξεις της σύγχρονης τεχνολογίας, το υπουργείο Δικαιοσύνης παραδίδει στη χρήση των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών ένα σύγχρονο «εργαλείο» για την ηλεκτρονική επιτήρηση υποδίκων και καταδίκων».
Με το νόμο που ψηφίστηκε από τη Βουλή, συνεχίζει ο γενικός γραμματέας, «το ελληνικό δικαιοδοτικό και σωφρονιστικό σύστημα εξοπλίζεται με άλλον έναν καινοτόμο θεσμό που αναμένεται να προκαλέσει πολλαπλά οφέλη σε διαφορετικά επίπεδα και αλλάζει δραστικά το καθεστώς των προσώπων που οδηγούνται στα δικαστήρια, με ασφαλή επιτήρηση και αποφυγή της επαχθούς για όλους λύσης της προσωρινής κράτησης».
Παράλληλα, υπογραμμίζει ο κ. Κανελλόπουλος: «Για εκείνους που έχουν καταδικασθεί σε ποινές εγκλεισμού δημιουργούνται κατάλληλες συνθήκες για την ομαλή και άμεση επανένταξή τους στην κοινωνική ζωή. Εξ άλλου, είναι κάτι περισσότερο από προφανής η συμβολή του νέου θεσμού στη διαρκή «μάχη» για την αποσυμφόρηση των ελληνικών φυλακών και τον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού συστήματος. Και όλα αυτά με απόλυτη έμφαση αφού ενός στην περιφρούρηση της δημόσιας τάξης και την ασφάλεια του πολίτη και αφού ετέρου στην προστασία του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής του ίδιου του επιτηρούμενου προσώπου».
