Mία κρύα ημέρα του χειμώνα, στις αρχές του 2003, δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της CIA έφθασαν στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βαρσοβία και παρέλαβαν δύο μεγάλα χαρτόκουτα, αναφέρει...
δημοσίευμα της Washington Post. Στο εσωτερικό τους υπήρχαν δεσμίδες μετρητά, συνολικά πάνω από 15 εκατ. δολάρια, τα οποία είχαν φτάσει ώς εκεί με τον διπλωματικό σάκο από τη Γερμανία.
Οι άνδρες έβαλαν τα χαρτόκουτα σε ημιφορτηγό και διασχίζοντας την πολωνική πρωτεύουσα κατέληξαν στα γραφεία της πολωνικής υπηρεσίας πληροφοριών. Εκεί συνάντησαν τον συνταγματάρχη Αντρέι Ντερλάτκα, αναπληρωτή επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών, και δύο συνεργάτες του.
Αμερικανοί και Πολωνοί είχαν συνάψει συμφωνία, που επέτρεψε στη CIA να χρησιμοποιήσει μια μυστική φυλακή, μια απομακρυσμένη έπαυλη σε βάση εκπαίδευσης της πολωνικής υπηρεσίας πληροφοριών, στην περιοχή των λιμνών, για τις ανακρίσεις των υπόπτων της Αλ Κάιντα. Η πολωνική υπηρεσία πληροφοριών εισέπραξε τα χρήματα και η CIΑ απέκτησε μια τοποθεσία στην οποία μπορούσε να θέσει σε εφαρμογή την τελευταία της μυστική επιχείρηση.
Η φυλακή της CIΑ στην Πολωνία ήταν η σημαντικότερη από τις ανάλογες που δημιουργήθηκαν μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Ηταν η πρώτη από τρεις στην Ευρώπη και στέγασε το αρχικό κύμα των συνωμοτών που πραγματοποίησαν την επίθεση. Εκεί ο Χαλίντ Σεΐκ Μοχάμεντ, ο φερόμενος ως εγκέφαλος των επιθέσεων, υπέστη 183 εικονικούς πνιγμούς.
Πολλά στοιχεία για την κατασκευή και τη λειτουργία της μυστικής φυλακής της CIA στην Πολωνία καλύπτονται από πέπλο μυστηρίου. Ταυτόχρονα ό,τι συνέβη στην Πολωνία πριν από μία δεκαετία εξακολουθεί να αντηχεί. Το πρόγραμμα ανακρίσεων της CIA θα επανεξετασθεί, ενώ ακολουθεί να αποτελεί νομικό ζήτημα στα δικαστήρια η μεταχείριση του Μοχάμεντ και άλλο αυτή των κρατουμένων στη φυλακή του Γκουαντάναμο. Τον Δεκέμβριο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκδίκασε την υπόθεση για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και τη συμμετοχή της Πολωνίας σε βασανιστήρια.
Τον Μάρτιο του 2003, ο Χαλίντ Σεΐκ Μοχάμεντ συνελήφθη στη Ραουαλπιντί του Πακιστάν και μεταφέρθηκε στην Πολωνία. Ομως, αποδείχθηκε πολύ σκληρός και δεν έλεγε να σπάσει τη σιωπή του παρότι υποβλήθηκε σε εικονικούς πνιγμούς, αναφέρουν στις εκθέσεις τους πρώην αξιωματούχοι της CIA. Χαρακτηριστικά ο Μοχάμεντ μετρούσε τα δευτερόλεπτα, ανάμεσα σε 20 και σε 40, γνωρίζοντας ότι ο εικονικός πνιγμός ολοκληρωνόταν ύστερα από συγκεκριμένο χρόνο. Ενας αξιωματούχος της CIΑ αναφέρει ότι μία φορά ο κρατούμενος αποκοιμήθηκε πάνω στην πλατφόρμα που χρησιμοποιείτο για τον εικονικό πνιγμό. Τελικά, όμως, και αυτός κατέρρευσε ύστερα από μακρά στέρηση ύπνου.
Σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους, ο Μοχάμεντ άρχισε να μιλάει όταν βρισκόταν στην Πολωνία. Του άρεσε να ρητορεύει στους πράκτορες της υπηρεσίας, οι οποίοι οδηγούσαν τις συζητήσεις έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν τους στόχους τους. Ομως, ακόμα και τότε ο κρατούμενος δεν το έβαζε κάτω και συχνά ερχόταν σε αντιπαράθεση με τους ανακριτές του. Μία γυναίκα που τον ανέκρινε του είχε πει ότι δεν θα έπρεπε να της πει ψέματα, διότι ούτως ή άλλως γνώριζε τα πάντα γι’ αυτόν. Τότε αυτός γύρισε και τη ρώτησε «τότε γιατί είσαι εδώ;».
Πρώην αξιωματούχοι της υπηρεσίας, οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα, όπως ο Χοσέ Ροντρίγκεζ, o πρώην αναπληρωτής επικεφαλής της προγράμματος έλεγαν ότι οι σκληρές μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν απέδωσαν αποτελέσματα. Η Επιτροπή Αντικατασκοπείας της Γερουσίας, ωστόσο, αναμένεται να θέσει εν αμφιβόλω τέτοιες διαπιστώσεις με τη δημοσιοποίηση της έκθεσής της.
Τελικά η CIA αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Πολωνία και να κατανείμει τους κρατουμένους σε Ρουμανία, Μαρόκο και Λιθουανία. Προσπαθώντας να βρουν μια μακροπρόθεσμη λύση, οι Αμερικανοί πλήρωσαν το Μαρόκο 20 εκατ. δολάρια προκειμένου να ανοικοδομήσει μια φυλακή με το κωδικό όνομα «Βομβάη», η οποία τελικά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Πριν από τον Μάιο του 2006 οι φυλακές σε Λιθουανία και Ρουμανία έκλεισαν και οι κρατούμενοι προωθήθηκαν στο Μαρόκο, αλλά και σε φυλακή της CIΑ στην Καμπούλ. Από εκεί 14 μεταφέρθηκαν στο Γκουαντάναμο το 2006.
Πέρυσι, Πολωνοί εισαγγελείς άρχισαν έρευνα για να διαπιστώσουν τι συνέβη στη βάση εκπαίδευσης της υπηρεσίας πληροφοριών και εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για τους αξιωματούχους της CIA που επισκέφθηκαν την τοποθεσία.
Καθημερινή
