Το ένα τέταρτο των χονδριχθύων της Γης – των ψαριών δηλαδή με χόνδρινο σκελετό στα οποία ανήκουν οι καρχαρίες και τα σαλάχια και οι χίμαιρες –
απειλείται με εξαφάνιση μέσα στις...
αμέσως επόμενες δεκαετίες σύμφωνα με νέα μελέτη η οποία εξέτασε την ευρωστία των πληθυσμών τους σε πλανητικό επίπεδο.
Η υπ’ αριθμόν ένα αιτία της δραματικής μείωσης που παρατηρείται σε όλους τους ωκεανούς είναι τα… ανθρώπινα δίχτυα,
καθώς τα περισσότερα είδη των ψαριών αυτών αποτελούν εκλεκτό μεζέ σε πολλές κουζίνες, μεταξύ αυτών και στη μεσογειακή.
Παγκόσμια μελέτη
Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει στο παρελθόν ότι η υπεραλίευση έχει οδηγήσει σε μείωση συγκεκριμένων πληθυσμών καρχαριών και σαλαχιών σε τοπικό επίπεδο.
Η νέα ερευνητική δουλειά, η οποία έρχεται από την Ομάδα Ειδικών στους Καρχαρίες (Shark Specialist Group – SSG) της Διεθνούς Ενωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (International Union for Conservation of Nature – IUCN)
και δημοσιεύθηκε στην ανοιχτής πρόσβασης επιθεώρηση «eLife», είναι η πρώτη που εξετάζει την κατάσταση συστηματικά και συνολικά, σε όλους τους ωκεανούς και τις ακτές της Γης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της 249 από τα 1.041 γνωστά είδη καρχαριών, σαλαχιών και χιμαιρών σε όλο τον πλανήτη αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο και τοποθετούνται σε τρεις κατηγορίες απειλούμενων ειδών της Κόκκινης Λίστας της IUCN.
«Γνωρίζουμε πλέον ότι πολλά είδη καρχαριών και σαλαχιών, και όχι μόνο ο χαρισματικός λευκός καρχαρίας, απειλούνται με εξαφάνιση σε όλες τις ελεύθερες από πάγους θάλασσες του κόσμου»
ανέφερε σε δελτο Τύπου ο Νικ Ντάλβι του Πανεπιστημίου Simon Fraser, πρόεδρος της SSG. «Δεν υπάρχουν για τους καρχαρίες πραγματικά καταφύγια όπου να μπορούν να προφυλαχθούν από την υπεραλίευση».
Η δημοφιλής σούπα από πτερύγιο καρχαρία οδηγεί στην υπεραλίευση αυτών των μεγάλων θηρευτών
Το ερευνητικό έργο διήρκεσε δυο δεκαετίες και απαίτησε τη συμμετοχή περσότερων από 300 εδικών σε 17 εργαστήρια σε όλο τον κόσμο.
Οι επιστήμονες εφήρμοσαν τα κριτήρια των κατηγοριών της Κόκκινης Λίστας της IUCN στα 1.041 γνωστά είδη χρνδριχθύων λαμβάνοντας υπόψη όλα τα υπάρχοντα δεδομένα σχετικά με την κατανομή,
την αλίευση, την αφθονία, τις τάσεις του πληθυσμού, τη χρήση των οικοτόπων, την ιστορία, τις απειλές και τα μέτρα διατήρησης για κάθε ένα από αυτά.
Μεγάλη η απειλή στη Μεσόγειο
Οι καρχαρίες και τα σαλάχια, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης από πολλά άλλα ζώα:
104 είδη σαλαχιών και 74 είδη καρχαριών είναι απειλούμενα ενώ μόνο το 23% των ειδών των δυο αυτών ψαριών τοποθετείται στην κατηγορία των Ελάχιστα Ανησυχητικών – εκείνων δηλαδή που αντιμετωπίζουν ελάχιστο κίνδυνο.
Τα τρία πιο «καυτά» σημεία κινδύνου είναι ο Ινδικός και Ειρηνικός Ωκεανός, ιδιαίτερα ο Κόλπος της Ταϋλάνδης), η Ερυθρά Θάλασσα και η Μεσόγειος.
«Τον μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα είδη καρχαριών και σαλαχιών, ιδιαίτερα εκείνα που ζουν σε σχετικά ρηχά νερά τα οποία είναι πιο προσβάσιμα στους αλιείς» ανέφερε ο κ. Ντάλβι.
«Ο συνδυασμός των συνεπειών της υπερεκμετάλλευσης – ιδιαίτερα για την προσοδοφόρο αγορά της σούπας από πτερύγιο καρχαρία -
και της υποβάθμισης των οικοτόπων έχει μεγαλύτερες συνέπειες για τα 90 είδη που ζουν σε γλυκό νερό».
Η ενδεχόμενη απώλεια αυτών των ψαριών, πέραν του ότι θα σημάνει την απώλεια ενός σημαντικού κομματιού της εξελικτικής ιστορίας μας, θα έχει τρομακτικές και τεράστιας έκτασης συνέπειες, επεσήμανε ο ειδικός.
«Τα μεγαλύτερα είδη τείνουν να έχουν και τον μεγαλύτερο θηρευτικό ρόλο» τόνισε. «Η απώλεια των κορυφαίων θηρευτών έχει αλυσιδωτές συνέπειες σε όλα τα θαλάσσια οικοσυστήματα».
Η IUCN καλεί όλες τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για την προστασία των απειλούμενων ψαριών.
