Η πρωτοφανής λιτότητα ενισχύει τα ποσοστά του Σοσιαλιστικού Κόμματος που διακηρύσσει ότι «λεφτά υπάρχουν»
Ο Εμίλ Ρούμερ ποζάρει χαμογελαστός και άνετος στην κάμερα με ....φόντο το σήμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ένα λευκό αστέρι (το οποίο υπενθυμίζει το μαοϊκό παρελθόν του κόμματος) μέσα σε μια κόκκινη… ντομάτα
Είναι κάτι σαν τον ΣΥΡΙΖΑ της Ολλανδίας, με σύνθημα κάτι σαν το «λεφτά υπάρχουν», αλλά για τους Ολλανδούς, όχι για τους Ελληνες και τους λοιπούς καταχρεωμένους της ευρωζώνης. Καβάλα στο κύμα του αντιευρωπαϊσμού, που έχει προκαλέσει η πρωτοφανής ακόμη και για την εύπορη Ολλανδία λιτότητα, οι Σοσιαλιστές της ριζοσπαστικής Αριστεράς είχαν μια μεγάλη άνοδο εν όψει των εκλογών που θα γίνουν την Τετάρτη αν και το δεξιό VVD προηγείται δημοσκοπικά. Δημοφιλής, πρώην δάσκαλος, ο ηγέτης τους έγινε φόβος και τρόμος στο Χρηματιστήριο του Αμστερνταμ και στους διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Εμίλ Ρούμερ λέει ότι η πατρίδα του Μάαστριχτ, από τις λίγες οικονομίες με τριπλό Α και γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας, δεν θα υποφέρει για να χωρέσει στον στενό κορσέ της Ανγκελα Μέρκελ.
«Πολύς κόσμος εδώ πιστεύει ότι τα λεφτά που δίνει για να “σωθούν” άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα (και σύντομα ίσως και η Ισπανία και η Ιταλία), θα έπρεπε να έχουν επενδυθεί στην Ολλανδία. Η άκρα Αριστερά το εκφράζει αυτό πολύ καλά. “Ούτε ένα ευρώ για την Ελλάδα” είναι ένα από τα συνθήματα του Ρούμερ» λέει στο «Βήμα» ο Πάτρικ Μπάισμανς, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ. Η Ολλανδία δεν είναι πια το ασφαλές λιμάνι μέσα στη θύελλα της ευρωζώνης. Η οικονομία της είναι σε ύφεση από τον Ιούνιο του 2011 και θα συρρικνωθεί εφέτος κατά 1%. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 6%. Ενα στα οκτώ νοικοκυριά δεν τα βγάζει πέρα.
Η κατάσταση δεν συγκρίνεται βέβαια με την Ελλάδα, αλλά οι Ολλανδοί πονάνε για πρώτη φορά από τη λιτότητα. «Το πολιτικό πρόγραμμα των Σοσιαλιστών (SP) μιλάει κατευθείαν στους φόβους των ψηφοφόρων. Χωρίς να εξηγεί πού θα βρει τα λεφτά, oΡούμερ υπόσχεται να κρατήσει άθικτο το κράτος πρόνοιας, να μην κόψει μισθούς και συντάξεις και να αυξήσει τους φόρους μόνο για όσους βγάζουν περισσότερα από 150.000 ευρώ τον χρόνο.
»Μαζί του το πρώην μαοϊστικό SP εξελίσσεται σε ένα πιο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που υπερασπίζεται σθεναρά το κράτος πρόνοιας» λέει στο «Βήμα» ο δρ Χανς Φόλααρντ του Πανεπιστημίου Λέιντεν.
Οι Σοσιαλιστές ψήφισαν κατά των πακέτων σωτηρίας για την Ελλάδα, κατά του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας της ΕΕ και κατά του νέου Μόνιμου Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Παρά το γεγονός ότι αντιτάχθηκαν στο ευρώ το 1999, δεν μιλάνε για αποχώρηση από την ΟΝΕ.
Ο Ρούμερ επιμένει ότι θέλει μια «Ευρώπη για τους λαούς, όχι για τους τραπεζίτες». «Πού πάνε τα λεφτά μας; Το έχω πει ξανά: Κάνουν μια βόλτα γύρω από την Ακρόπολη και επιστρέφουν για να προσγειωθούν αμέσως στα ταμεία ξένων τραπεζών» λέει. Η λύση που προτείνει είναι η αναδιάρθρωση του χρέους των κρατών και η αγορά των ομολόγων τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Προσφάτως ο Ρούμερ χαμήλωσε τους τόνους για να εμφανιστεί σαν σοβαρός υποψήφιος για την πρωθυπουργία. «Αλλά πολλοί πιστεύουν ότι δεν έχει το πολιτικό βάρος ούτε την εμπειρία. Τον βλέπουν ακόμα σαν τον αριστερό που φώναζε στις διαδηλώσεις. Το SP εξακολουθεί να είναι κόμμα διαμαρτυρίας» λέει ο Φόλααρντ. Και όμως, επί εβδομάδες δημοσκοπήσεις το έδειχναν ακόμη και πρώτη δύναμη στη νέα Βουλή. «Τώρα φαίνεται ότι τις εκλογές θα τις κερδίσει το δεξιό VVD του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Το SP μάλλον θα είναι τρίτο, πίσω από τους κεντροαριστερούς (PvdA)», προβλέπει ο Μπάισμανς. Αλλά με αναποφάσιστο τον έναν στους τρεις ψηφοφόρους, τίποτε δεν αποκλείεται.
«Το βέβαιο είναι ότι κανένα κόμμα δεν θα έχει από μόνο του πλειοψηφία. Ακόμη και αν το SP νικήσει στις κάλπες, τα κεντρώα φιλοευρωπαϊκά κόμματα θα κάνουν μέτωπο για να το αποκλείσουν από την επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού» λέει στο «Βήμα» ο Αμπραμ ντε Σβάαν, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ.
«Εκτίμησή μου είναι ότι η νέα κυβέρνηση θα έχει πιο φιλοευρωπαϊκή στάση και θα είναι πρόθυμη να επενδύσει στην πολιτική σταθερότητα της ευρωζώνης» μας είπε οΡουντ Κιούλε, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Λέιντεν.
Με σήμα την… ντομάτα
Μαοϊκές ρίζες
Με πολιτικές ρίζες στον μαοϊσμό της δεκαετίας του 1970, το SP αυτοχαρακτηριζόταν «μαρξιστικό-λενινιστικό» ως το 1991. Εχει έμβλημα ένα λευκό αστέρι μέσα σε μια κόκκινη ντομάτα, για να θυμίζει τις μέρες που οι οπαδοί του πετούσαν ντομάτες στις διαδηλώσεις.
Αφθαρτος και φιλικός
Χαμογελαστός, ζεστός, φιλικός, λέει ανέκδοτα και δεν φοράει ποτέ γραβάτα. Ο 50χρονος Ρούμερ εμφανίζεται σαν άνθρωπος της διπλανής πόρτας, άφθαρτος από το πολιτικό κατεστημένο. Εχει τη μεγαλύτερη δημοτικότητα μετά τη βασίλισσα Βεατρίκη.
Αγριες διαθέσεις
«Μόνο πάνω από το πτώμα μου!» είπε ο Ρούμερ για το ενδεχόμενο να πληρώσει η Ολλανδία πρόστιμο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν δεν έχει μειώσει το έλλειμμα από 4,6% σε 3% του ΑΕΠ ως το 2013. Τέτοια δημοσιονομική πειθαρχία θα απαιτούσε άγριες περικοπές 14-16 δισ. ευρώ στο Δημόσιο.
Συνέντευξη του Κρις Ααλμπερτς, καθηγητή Πολιτικής Ιστορίας
«Το ευρώ δεν κινδυνεύει από την Αριστερά»
«Στροφή της συμμάχου Ολλανδίας προς τη ριζοσπαστική Αριστερά θα ήταν πρόβλημα για τη Γερμανία, αλλά μόνο σε συμβολικό επίπεδο. Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, ακόμη και νίκη του SP, οι επιπτώσεις για τη σταθερότητα του ευρώ θα είναι μικρές ή ανύπαρκτες» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Κρις Ααλμπερτς, καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Erasmus, στο Ρότερνταμ.
«Εξαιτίας των μεγάλων εξαγωγών της προς τη Γερμανία, η Ολλανδία θα ακολουθεί πάντα τη γερμανική πολιτική ως προς το ευρώ, αν και αυτό δεν λέγεται στις προεκλογικές εκστρατείες.
Η άνοδος της άκρας Αριστεράς, και της άκρας Δεξιάς του Χέερτ Βίλντερς, οφείλεται στα μέτρα της λιτότητας και στον αντιευρωπαϊσμό που έχουν προκαλέσει. Ο Βίλντερς θέλει να βγει η Ολλανδία από το ευρώ. Οι Σοσιαλιστές δεν μιλάνε για έξοδο, αλλά για απόρριψη της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Αυτή τη στιγμή γίνονται μεγάλες περικοπές στον προϋπολογισμό, στην κοινωνική ασφάλιση, στις συντάξεις και στην Υγεία, και το SP είναι το μοναδικό κόμμα που λέει ότι δεν πρέπει να αλλάξει απολύτως τίποτα. “Καμία περικοπή πουθενά” είναι μια καλή περίληψη του προγράμματός τους.
Ο Ρούμερ είναι χαρισματικός, σε σύγκριση με τους άλλους ηγέτες. Αλλά μετά το τηλεοπτικό ντιμπέιτ, την περασμένη εβδομάδα, φαίνεται ότι οι πιο μετριοπαθείς Εργατικοί (PvdA) κερδίζουν το χαμένο έδαφος και θα έχουν περισσότερους βουλευτές μετά τις εκλογές.
Πιθανότερος είναι ο σχηματισμός κεντροδεξιού ή ενός μεγάλου “μωβ” συνασπισμού. Είναι πολύ αμφίβολο αν το SP θα λάβει μέρος στην επόμενη κυβέρνηση» μας λέει ο Ααλμπερτς.
